Hà Nội hiện có tổng đàn gia súc, gia cầm đứng ở tốp đầu cả nước, theo tại thời diểm tổng đàn trâu bò 169.077 con; đàn lợn 2.255.612 con; đàn chó mèo 412.751 con; đàn gia cầm 26.789.364 con. Tổng sản lượng thịt hơi các loại đạt khảng 390 ngàn tấn/năm, sản lượng sữa bò khoảng 19.000 tấn, trứng gia cầm 1.100 triệu quả. Toàn thành phố có 919 trang trại chăn nuôi trong đó 305 trang trại chăn nuôi tổng hợp (33,19%); 398 trang trại gà (33,19%); 216 trang trại lợn (23,5%). Chăn nuôi trang trại chiếm gần 40% tổng đàn còn trên 60% chăn nuôi nhỏ lẻ, tận dụng tại các hộ gia đình.

Nhu cầu sử dụng thịt gia súc, gia cầm của Thành phố năm 2017 ước khoảng 324.000 tấn/năm, khoảng gần 900 tấn/ngày. Lượng thịt gia súc, gia cầm hàng ngày được cung cấp từ các cơ sở giết mổ được kiểm soát trên địa bàn thành phố khoảng 392 tấn/ngày, nguồn thịt nhập khẩu có kiểm soát khoảng 100 tấn/ngày. Lượng thịt tiêu thụ trên địa bàn thành phố được kiểm soát khoảng 492 tấn/ngày đáp ứng 55% nhu cầu tiêu thụ, tăng 8% so với năm 2016.

Để đảm bảo an toàn dịch bệnh đàn gia súc gia cầm và đảm bảo an toàn thực phẩm trên địa bàn các tỉnh, thành phố, từ năm 2013 Chi cục Thú y Hà Nội đã ký hợp tác trong công tác Thú y với 24 tỉnh thành phía Bắc (gồm Bắc Ninh, Bắc Giang, Phú Thọ, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, Lào Cai, Sơn La, Hòa Bình, Hưng Yên, Hải Dương, Hải Phòng, Nam Định, Hà Nam, Quảng Ninh, Thái Bình, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Yên Bái, Bắc Kạn, Điện Biên, Ninh Bình, Lai Châu, Cao Bằng, Hà Giang).  

Nội dung phối hợp đó là trao đổi thông tin và kinh nghiệm về qui hoạch phát triển chăn nuôi, kinh nghiệm trong công tác phòng, chống dịch bệnh động vật, xây dựng hệ thống thú y cơ sở; xây dựng vùng, cơ sở an toàn dịch bệnh. Trao đổi về các chính sách quản lý phát triển chăn nuôi, phòng chống dịch bệnh động vật, quản lý giết mổ, vận chuyển, kinh doanh động vật và sản phẩm động vật; các chính sách khuyến khích các cơ sở giết mổ tập trung; kinh nghiệm quản lý, xóa bỏ các điểm giết mổ nhỏ lẻ không nằm trong qui hoạch. Kiểm soát chất lượng các sản phẩm của chăn nuôi được đưa vào thị trường các tỉnh, thành phố. Phối hợp truy xuất nguồn gốc xuất xứ sản phẩm khi đưa vào thị trường nhằm bảo vệ người tiêu dùng. Khuyến khích và kết nối, thu hút các doanh nghiệp tham gia sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ sản phẩm an toàn giữa các tỉnh, thành phố cung cấp thực phẩm cho Hà Nội và ngược lại. Phối hợp trong thông tin tuyên truyền, quảng bá và giới thiệu các sản phẩm cung ứng cho các bên và cùng nhau tháo gỡ khó khăn trong quá trính triển khai thực hiện nhiệm vụ chuyên môn.

Ngày 08/9/2017 tại Hà Nội, Chi cục Thú y Hà Nội tổ chức Hội nghị đánh giá kết quả phối hợp 09 tháng đầu năm 2017 và triển khai nhiệm vụ trong tâm thời gian tiếp theo. Tham dự có đại diện lãnh đạo các cơ quan Trung ương (cục Thú y, cục Chăn nuôi, các Trung tâm, Hội Chăn nuôi, Hội Thú y,…). Đại diện các cơ quan liên quan của thành phố Hà Nội, Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và PTNT Hà Nội, các phòng, đơn vị liên quan thuộc Sở và Lãnh đạo Chi cục Thú y/Chi cục Chăn nuôi và Thú y 24 tỉnh, thành phía Bắc. 

09 tháng đầu năm 2017 kết quả phối hợp được các cấp, các ngành ghi nhận đó là công tác phòng chống dịch, trao đổi thông tin, thông báo dịch bệnh giữa các tỉnh với Hà Nội đã có sự chặt chẽ hơn. Tạo sự chủ động triển khai các biện pháp phù hợp phòng dịch. Phối hợp kiểm soát, truy suất nguồn gốc các chủ buôn bán gia cầm nhập lậu, giúp cho việc ngăn chặn gia súc gia cầm không rõ nguồn gốc về các chợ đầu mối có hiệu quả. Từ đó góp phần giám sát, kiểm soát chủ động không để dịch bệnh lớn xảy ra trên địa bàn. Các tỉnh, thành phố cũng đã phối hợp tốt trong công tác giám sát phát hiện dịch bệnh, giám sát việc xuất, nhập động vật vào địa bàn. Có những trường hợp nghi ngờ cũng kịp thời thông báo ngay cho tỉnh bạn để kịp thời ngăn chặn dịch bệnh xâm nhập vào địa phương cũng như để xử lý nhanh tình huống xảy ra.

Trong công tác kiểm dịch động vật, kiểm soát giết mổ, kiểm tra vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm. Phần lớn số gia súc, gia cầm và sản phẩm gia súc, gia cầm vận chuyển lưu thông số lượng lớn giữa các tỉnh tham gia ký kết thỏa thuận phối hợp đều được tiêm phòng, được thực hiện kiểm dịch, kiểm soát giết mổ, kiểm tra vệ sinh thú y tại nơi xuất phát, thực hiện các thủ tục về kiểm dịch theo quy định, được cơ quan thú y kiểm soát chặt chẽ. Một số tỉnh, thành đã thăm quan mô hình trang trại chăn nuôi; mô hình cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung để áp dụng. Tham quan học tập trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm trong việc tham mưu các cơ chế, chính sách về  kiểm dịch, kiểm soát giết mổ, kiểm tra vệ sinh thú y, đặc biệt là qui hoạch, cơ chế, chính sách xây dựng quản lý các cơ sở giết mổ tập trung đảm bảo an toàn thực phẩm. Một số kết quả cụ thể:

 Đoàn thăm quan của các tỉnh đến làm việc, thăm quan mô hình giết mổ lợn tập trung bán công nghiệp ở Vạn Phúc (huyện Thanh Trì), mô hình giết mổ gia cầm tập trung bán công nghiệp ở Yên Thường (Gia Lâm), giết mổ Lợn Công nghiệp Vinh Anh (Thường Tín). Nổi bật như tỉnh Phú Thọ sau khi đi tham quan về đã xây dựng được nhiều cơ sở giết mổ trên địa bàn tỉnh giống như Hà Nội. Hàng tháng các tỉnh, thành phố cũng như Hà Nội đảm bảo thông tin, cung cấp kịp thời đầy đủ các số liệu về việc cấp giấy kiểm dịch vận chuyển động vật, sản phẩm động vật  đi vào địa bàn và từ địa bàn đi các tỉnh, thành phố để cùng phối hợp kiểm tra, giám sát, truy xuất nguốn gốc khi có yêu cầu. Phối hợp chặt chẽ trong công tác truy xuất nguồn gốc động vật, sản phẩm động vật khi có nghi ngờ.

 Số liệu kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật cụ thể trong 9 tháng đầu năm 2017 từ Chi cục Thú y Hà Nội đến 24 tỉnh, thành phố đã ký kết gồm động vật 13.442.782 con, trong đó trâu, bò 1.010 con (làm giống 644 con; thương phẩm 366 con); lợn 355.905 con (làm giống 37.997 con, thương phẩm 317.908 con); gia cầm 13.031.405 con (làm giống 10.691.489; thương phẩm 2.339.916 con); động vật khác 544.462 con. Sản phẩm động vật, thịt trâu, bò 8.735.545 kg; thịt lợn 8.468.251 kg; thịt gia cầm 6.687.202 kg; sản phẩm động vật khác làm thực phẩm 1.829.298 kg; sản phẩm động vật khác không làm thực phẩm 6.710.831 kg; trứng gia cầm làm giống 317.582 quả.

Đánh giá về kết quả phối hợp, về thuận lợi sau ngày 01/7/2016 Luật Thú y có hiệu lực việc phối hợp, trao đổi thông tin giữa các Chi cục Thú y/Chi cục Chăn nuôi Thú y các tỉnh, thành ngày càng đảm bảo chặt chẽ, cập nhật thông tin đầy đủ theo quy định. Công tác trao đổi thông tin về kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật giữa các tỉnh, thành được thực hiện thường xuyên. Kiểm dịch xuất con giống được thực hiện thông báo trong ngày cho nơi đến, kiểm dịch xuất động vật để giết mổ và sản phẩm động vật thì được các Chi cục thông báo hàng tuần theo qui định. Từ đó công tác kiểm dịch, kiểm soát giết mổ đã khắc phục được nhiều tồn tại, việc cấp giấy kiểm dịch cơ bản đã khắc phục và chấn chỉnh được những thiếu sót, vi phạm. Hoạt động tuyên truyền, giới thiệu các cơ sở sản xuất thực phẩm có nguồn gốc từ động vật đảm bảo vệ sinh thú y, an toàn vệ sinh thực phẩm cũng được cập nhập thường xuyên giữa các Chi cục. Trong công tác quản lý dịch bệnh, kiểm dịch, kiểm soát giết mổ, kiểm tra vệ sinh thú y đã có sự trao đổi kinh nghiệm, thăm quan thực tế giữa các Chi cục Thú y để từng bước quản lý tốt hơn, phù hợp hơn với từng đặc thù của mỗi tỉnh, thành phố. Từ hiệu quả trên nên 09 tháng đầu năm 2017 Hà Nội và 24 tỉnh phía Bắc không để dịch lớn xảy ra góp phần thúc đẩy chăn nuôi phát triển.

Tuy nhiên bên cạnh kết quả đạt được cũng bộc lộ những khó khăn tồn tại, hạn chế trong công tác phối hợp. Trong công tác quản lý, cấp giấy chứng nhận kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật vận chuyển về Hà Nội của một số tỉnh vẫn còn những trường hợp sơ suất gây khó khăn trong việc quản lý, xử lý vi phạm. Hiện nay việc bãi bỏ kiểm dịch nội tỉnh dẫn đến tình trạng động vật, sản phẩm động vật từ các địa phương giáp danh vào địa bàn các tỉnh với danh nghĩa là lưu thông nội tỉnh nên rất khó khăn trong công tác quản lý, kiểm tra và xử lý các vi phạm. Việc cung cấp thông tin kiểm dịch giữa các tỉnh còn chưa đầy đủ chi tiết, nên công tác tổng hợp số liệu gặp rất nhiều khó khăn. Danh sách các cơ sở giết mổ, sơ chế, kinh doanh đảm vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm chưa cập nhập thường xuyên để trao đổi cung cấp phục vụ quản lý của các Chi cục. Còn nhiều tỉnh chưa xây dựng được các cơ sở giết mổ tập trung đảm bảo an toàn thực phẩm, chủ yếu là giết mổ nhỏ lẻ gây khó khăn cho việc thực hiện kiểm dịch, kiểm soát giết mổ, tỷ lệ sản phẩm động vật có giấy chứng nhận kiểm dịch vận chuyển vào Hà Nội còn thấp. Việc triển khai xây dựng các vùng, cơ sở an toàn dịch bệnh động vật của các tỉnh, thành phố còn chậm.

Phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp công tác phối hợp giữa 24 tỉnh, thành phố trong thời gian tới. Tăng cường công tác thông tin tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về phòng chống dịch bệnh và an toàn thực phẩm. Phối hợp trao đổi thông tin về tình hình dịch bệnh trên đàn vật nuôi và số liệu về kiểm dịch vận chuyển, kiểm soát giết mổ để tạo sự chủ động trong công tác phòng, chống dịch bệnh. Xây dựng cơ sở An toàn dịch bệnh, lĩnh vực kiểm dịch, truy xuất nguồn gốc. Tăng cường trao đổi thông tin, kinh nghiệm trong công tác quản lý, kiểm tra vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm với các Chi cục. Duy trì đường dây nóng tiếp nhận thông tin dịch bệnh gia súc, gia cầm và tham mưu để các tỉnh, thành phố bố trí đầy đủ, kịp thời kinh phí, vật tư, dụng cụ chuyên ngành, trang thiết bị bảo hộ, phòng chống dịch bệnh. Cũng tại Hội nghị Chi cục Thú y các tỉnh, thành phố thống nhất năm 2018 sẽ đánh giá sâu kết quả sau 05 năm ký kết phối hợp để xây dựng các giải pháp giai đoạn tiếp theo.

Chắc chắn với những giải pháp trên cùng sự quan tâm của các cấp các ngành, sự đồng thuận, đổi mới phương pháp cách làm giữa Chi cục Thú y các tỉnh thì hiệu quả công tác phòng chống dịch bệnh tại các tỉnh, thành phố tiếp tục có chuyển biến tích cực để đảm bảo an toàn dịch bệnh, thúc đẩy chăn nuôi phát triển./.