Tình hình nhiễm bệnh liên cầu khuẩn lây truyền từ động vật sang người có chiều hướng gia tăng trên qui mô cả nước. Bệnh tăng mạnh trong mùa nắng nóng và bệnh rất nguy hiểm nếu người nhiễm loại vi khuẩn này mà không được chữa trị kịp thời, người bệnh sẽ bị viêm màng não, nhiễm trùng huyết gây choáng và có thể để lại những di chứng nặng nề cho người bệnh hoặc dẫn đến tử vong rất nhanh.

Liên cầu khuẩn lợn là một loại bệnh gây hại cho người và lợn, đây là bệnh truyền nhiễm có thể xảy ra ở hầu hết các loài động vật máu nóng, trong đó có lợn và người là chủ yếu. Con đường lây truyền từ lợn sang người có thể qua vết thương ở da, đường hô hấp, tiếp xúc với máu hoặc các dịch tiết ở heo bệnh hoặc qua đường ăn uống.           

Tác nhân là do Streptococcus suis (S.suis) gây bệnh ở lợn và có khả năng lây lan sang người,  cư trú trong đường hô hấp trên, đặc biệt là xoang mũi và hạch hạnh nhân, cũng có thể ở đường tiêu hóa, đường sinh dục của lợn. S.suis còn tồn tại lâu trong phân, nước, rác. Ổ chứa S.suis là lợn nhà, lợn rừng, ngựa, chó, mèo và chim, có thể lây truyền qua gián, chuột, ruồi,…Môi trường đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình truyền bệnh. S.suis týp II thường gây bệnh ở người, dễ mắc nhất là những người làm việc trong môi trường liên quan đến lợn. Loại vi khuẩn này cư trú trên cơ thể lợn, kể cả đối với lợn không mắc bệnh cũng có một tỷ lệ nhỏ S.Suis ký sinh. Nó ít khi gây bệnh cho người, trừ khi chúng ta ăn các loại thức ăn chưa nấu chín. Vi khuẩn này gây viêm phổi hay nhiễm trùng máu ở lợn,  lúc đó các cơ quan phủ tạng, các bộ phận như thịt, da, xương, tiết, lòng đều có chứa S.Suis dẫn tới nguy cơ lây bệnh sang người tăng cao.

1. Một số nguyên nhân

Nguyên nhân nhiễm bệnh chủ yếu là do tiếp xúc, sử dụng các chế phẩm từ thịt lợn thiếu an toàn, nhiều trường hợp nhiễm bệnh không rõ nguyên nhân do vi khuẩn này đã lan ra môi trường và xâm nhập nhiều loại thực phẩm khác. Bệnh liên cầu khuẩn ở lợn lây lan sang người theo một trong các cách sau:

Từ đường ăn uống

Khi ăn các sản phẩm từ lợn mà chưa được nấu chín như tiết canh, lòng, nem, cháo lòng lợn…; những thức ăn này không được nấu chín nên vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể người và gây bệnh. Ở Việt Nam, trên 70% bệnh nhân mắc liên cầu khuẩn lợn là do ăn tiết canh lợn , lòng, dồi, nem,…

Đường tiếp xúc, giết mổ, chăm sóc:

Một số bệnh nhân nhiễm liên cầu khuẩn lợn là do tiếp xúc trực tiếp với lợn bị bệnh (với da, vết loét, máu, thịt, dịch tiết,…) qua các vết thương, sây sát ở da, chân tay hoặc do chăm sóc lợn bị bệnh liên cầu. Người cũng có thể bị bệnh qua đường hô hấp do hít phải liên cầu khuẩn có trong không khí do lợn bệnh ho, hắt hơi bắn ra.

2. Các biện pháp phòng, chống

- Tuyệt đối không ăn tiết canh lợn và khi phải tiếp xúc với lợn nghi hoặc mắc bệnh liên cầu cần phải đeo khẩu trang, gang tay và mặc quần áo bảo hộ lao động. Khi có các triêu chứng như nêu ở trên cần đến ngay các sơ sở y tế (bệnh viện) sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Không được tự điều trị tại nhà vì nó dễ nhầm với bệnh khác.

- Người tiêu dùng chỉ nên mua thịt lợn ở nơi tin cậy, có kiểm soát của cơ quan chuyên môn. Giữ vệ sinh ăn chín là cách tốt nhất, tuyệt đối không ăn thịt lợn và nội tạng lợn chưa nấu chín kỹ, tiết canh, nem chua, nem chạo. Không ăn thịt lợn bệnh hay lợn đã chết.

- Người chăn nuôi, giết mổ, tiêu thụ thịt lợn cũng cần áp dụng các phương tiện bảo hộ lao động như: đeo găng tay, khẩu trang,... vì vi khuẩn liên cầu có thể lây từ lợn sang người qua đường hô hấp.

- Người tiếp xúc với lợn, nhất là lợn bệnh cần thực hiện vệ sinh cá nhân (trang bị bảo hộ lao động, rửa tay chân sau khi tiếp xúc...). Vi khuẩn liên cầu lợn có thể sống 2 tuần trong các chất thải của lợn ngoài môi trường và chỉ chết ở nhiệt độ cao hoặc trong chất sát khuẩn.

- Người chăn nuôi nên chọn con giống rõ nguồn gốc, cần tẩy trùng, vệ sinh chuồng trại sạch sẽ; thực hiện vệ sinh phòng bệnh, khử trùng tiêu độc, tiêm phòng các loại vắc xin theo hướng dẫn của cơ quan thú y.

- Khai báo với thú y địa phương khi có lợn bệnh, không giết mổ, ăn thịt lợn bệnh.