Thành phố Hà Nội hiện có số dân khoàng 10 triệu người đang cư trú và công tác, học tập, du lịch. Với số dân như hiện nay, để đảm bảo nguồn lương thực, thực phẩm cho người dân Thủ đô hàng năm, cần khoảng 890 nghìn tấn gạo; 139 nghìn tấn thịt gia súc; 42 nghìn tấn thịt gia cầm; 900 triệu quả trứng các loại; 54 nghìn tấn hải sản tươi sống, chế biến; 900 nghìn tấn rau các loại, trên 400 nghìn tấn quả tươi… Trong khi đó, khả năng sản xuất tại chỗ của Thành phố mới đảm bảo khoảng 69% thịt gia súc, gia cầm; 32% thủy sản các loại; 38% gạo tẻ chất lượng; 60% rau, củ quả; 18% trái cây tươi các loại. Lượng còn lại phải nhập từ các tỉnh thành trong cả nước và nhập khẩu nước ngoài. Để cung cấp lượng nông sản thực phẩm trên, hiên nay trên địa bàn thành phố có 1.637 trang trại trong đó 147 trang trại tổng hợp, 1.346 trang trại chăn nuôi, 132 trang trại nuôi trồng thuỷ sản, 11 trang trại trồng trọt; 01 trang trại lâm nghiệp.

Về Hợp tác xã (HTX) sản xuất kinh doanh nông sản thực phẩm, toàn Thành phố hiện có 1.088 HTX, bao gồm 1.027 HTX Dịch vụ nông nghiệp, 23 HTX chăn nuôi; 09 HTX Thuỷ sản; 29 HTX trồng trọt (rau, hoa, cây cảnh, cây ăn quả…). Doanh thu bình quân trên 990 triệu đồng/HTX, thu hút khoảng 1,1 triệu xã viên tham gia sản xuất, kinh doanh. Với Doanh nghiệp (DN) sản xuất kinh doanh nông sản thực phẩm, trên địa bàn Thành phố hiện có trên 154.000 DN, là địa phương đứng thứ hai cả nước về số lượng DN hoạt động kinh doanh. Trong đó có khoảng 1.150 DN hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp. Các DN đầu tư, sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp nói chung và sản xuất, kinh doanh nông sản thực phẩm nói riêng chủ yếu là các DN vừa và nhỏ, có tổng vốn kinh doanh thấp (tỷ lệ DN có vốn kinh doanh dưới 10 tỷ đồng chiếm trên 80% tổng số DN).

Về hệ thống kênh phân phối nông sản thực phẩm, Thành phố Hà Nội hiện  có 425 chợ, trong đó có 15 chợ hạng Một, 66 chợ hạng Hai, 310 chợ hạng Ba và 34 chợ chưa được phân hạng. Ngoài ra còn có 24 trung tâm thương mại, 136 siêu thị và trên 1.000 cửa hàng kinh doanh nông sản thực phẩm chủ yếu tập trung tại các quận nội thành. Các hình thức cung cấp nông sản thực phẩm cho người tiêu dùng rất phong phú và đa dạng như chợ đầu mối, chợ dân sinh; Siêu thị, Trung tâm thương mại, cửa hàng Nông sản thực phẩm an toàn, cửa hàng tiện ích; Cung cấp trực tiếp đến các bếp ăn tập thể; Bán hàng qua hình thức online; Bán hàng lưu động…

Hiên các HTX, DN sản xuất kinh doanh nông sản thực phẩm trên địa bàn TP đang có nhiều thuận lợi như nông sản thực phẩm là sản phẩm thiết yếu phục vụ bữa ăn hàng ngày cho mọi người nên nhu cầu thị trường lớn, đặc biệt ở các thành phố lớn như Hà Nội. Thị trường tiêu thụ nông sản thực phẩm của Hà Nội lớn hiện sản xuất mới chỉ đáp ứng được trên 50% tổng lượng nhu cầu. Vấn đề vệ sinh ATTP đang được các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương rất quan tâm chỉ đạo coi đây là chương trình trọng tâm của Quốc gia. Thời gian qua Trung ương và TP đã ban hành một số chính sách hỗ trợ sản xuất đến tiêu thụ. Công tác xúc tiến thương mại nông nghiệp đã thu được nhiều kết quả tích cực.

Tuy nhiên bên cạnh mặt được, các HTX, DN sản xuất, kinh doanh nông sản thực phẩm tại Hà Nội cũng đã và đang gặp không ít khó khăn, thách thức. Cụ thể về cơ chế chính sách, TP chưa có cơ chế chính sách đặc thù đủ mạnh hỗ trợ cho các DN. Thiếu cơ chế, chính sách cho việc tổ chức liên kết chuỗi từ sản xuất đến tiêu dùng. Chưa có cơ chế chính sách hỗ trợ vùng để tạo ra sự liên kết giữa doanh nghiệp của Hà Nội và doanh nghiệp của các địa phương với nhau. Về đất đai DN khó khăn về thiếu đất sản xuất, đất kho bãi, đất xây dựng và địa điểm giới thiệu và bán sản phẩm nông sản trong nội thành. Khó khăn nguồn vốn đầu tư, đặc biệt là vốn dài hạn để đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, công nghệ hiện đại. Về công tác quản lý giám sát  chất lượng sản phẩm nông nghiệp mặc dù đã thu được những kết quả, song cũng còn hạn chế, vẫn còn tình trạng các sản phẩm kém chất lượng tiêu thụ tại thị trường nên cũng phần nào ảnh hưởng khả năng cạnh tranh và tâm lý của những doanh nghiệp làm ăn chân chính và lòng tin người tiêu dùng.

Bên cạnh đó giá các loại vật tư đầu vào phục vụ sản xuất nông nghiệp và các sản phẩm đầu ra thường xuyên biến động nên gây khó khăn cho doanh nghiệp đầu tư sản xuất kinh doanh.  Thời tiết và dịch bệnh hàng năm có diễn biến phức tạp làm ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp nói chung và nông sản thực phẩm nói riêng do các ngành hàng này phụ thuộc nhiều vào điều kiện thời tiết, khí hậu và dịch bệnh. Công tác thông tin tuyên truyền và xúc tiến thương mại nông nghiệp còn hạn chế trong việc nắm bắt các thông tin về chủ trương chính sách về quy hoạch phát triển sản xuất nông nghiệp và chính sách hỗ trợ đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp. Khả năng tuyên truyền quảng bá sản phẩm và nhãn hiệu, thương hiệu của doanh nghiệp nông nghiệp còn yếu. Người tiêu dùng thiếu thông tin về sản phẩm an toàn và cơ sở sản xuất uy tín. Nhận thức của người dân, người tiêu dùng đối với người sản xuất đôi khi chỉ thấy lợi trước mắt không chú ý đến doanh nghiệp, chưa quan tâm đến việc chia sẻ với doanh nghiệp. Đối với người tiêu dùng kiến thức về vệ sinh an toàn thực phẩm nhất là trong lĩnh vực nông sản thực phẩm còn hạn chế nên các DN sản xuất kinh doanh sản phẩm Nông nghiệp an toàn gặp khó khăn về giá sản phẩm an toàn khi tiêu thụ trên thị trường.

Từ thực trạng trên, để tạo điều kiện cho các HTX, DN, cơ sở sản xuất, kinh doanh nông sản thực phẩm an toàn, ngành Nông nghiệp Hà Nội đã và đang tập trung đưa ra các giải pháp cụ thể. Về chính sách, tham mưu đề xuất UBND Thành phố xây dựng cơ chế chính sách hỗ trợ vùng để tạo ra sự liên kết giữa các địa phương với nhau nhằm tạo ra các sản phẩm hàng hóa có hàm lượng tri thức cao, đặc sản vùng miền đủ sức cạnh tranh, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ nội địa và hội nhập quốc tế. Bổ sung chính sách ưu đãi về thuê đất đai sát với thực tế để phục vụ sản xuất trong nông nghiệp; Có chính sách về quỹ đất sạch cho doanh nghiệp để kết hợp chăn nuôi - trồng trọt, thực hiện các dự án liên kết. Xây dựng chính sách Bảo hiểm thuận lợi để các doanh nghiệp và người dân tham gia và yên tâm trong liên kết sản xuất. Đơn giản hoá các thủ tục hành chính để doanh nghiệp có thể dễ dàng tiếp cận các thông tin về chính sách, thị trường cũng như các hỗ trợ về sản xuất, kinh doanh nông sản thực phẩm an toàn.

Thực hiện chương trình hỗ trợ chuyển giao khoa học công nghệ, tạo cho doanh nghiệp có cơ hội được tìm hiểu và tiếp cận các công nghệ mới trong và ngoài nước. Tạo điều kiện thuận lợi và ưu đãi nhất cho các doanh nghiệp trong nước được chuyển giao các sản phẩm khoa học công nghệ trong nông nghiệp đến với bà con nông dân. Tăng cường sự liên kết giữa các doanh nghiệp kinh doanh sản phẩm Nông nghiệp với các Viện, Trung tâm nghiên cứu nông nghiệp, các cơ quan quản lý nhà nước về nông nghiệp. Đông thời tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm minh các đơn vị, các doanh nghiệp, các cá nhân là hàng nhái, hàng giả, hàng không đủ tiêu chuẩn để đảm bảo công bằng cho các doanh nghiệp làm ăn nghiêm túc và bảo vệ được quyền lợi cho người tiêu dùng.

Đi đôi với công tác kiểm tra, giám sát, thực hiện tốt công tác tuyên truyền quảng bá, thương hiệu để người sản xuất, nhà kinh doanh, người tiêu dùng hiểu rõ hơn về sản phẩm nông sản an toàn, các vật tư sản xuất nông sản sạch, các gương điển hình trong sản xuất nông sản an toàn. Tuyên truyền rộng rãi và khuyến khích bà con nông dân thực hiện hiệu quả chương trình “Người Việt dùng hàng Việt” mà Trung ương Mặt trận Tổ quốc đã phát động. Bên cạnh đó đẩy mạnh việc cung cấp các thông tin về vùng sản xuất, sản phẩm đặc trưng, doanh nghiệp tiêu thụ, thị trường tiềm năng để các doanh nghiệp kết nối hiệu quả. Tăng cường sự liên kết giữa các doanh nghiệp và cơ sở sản xuất trong và ngoài thành phố.  Đào tạo nguồn nhân lực để giúp cho việc tổ chức sản xuất, xây dựng chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm. Đối với người tiêu dùng tập huấn kiến thức nhận diện sản phẩm an toàn, kiến thức vệ sinh an toàn thực phẩm, kỹ năng truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Với các giải pháp được triển khai đồng bộ cùng sự vào cuộc của các cấp các ngành, sự đồng thuận của người dân, người tiêu dùng chắc chắn sẽ tạo điều kiện để các DN, HTX sản xuất kinh doanh nông sản thực phẩm sẽ giảm bới khó khăn có bước phát triển tích cực./.