Hà Nội là Trung tâm của cả nước với dân số khoảng trên 9 triệu người tham gia sinh sống vì vậy an toàn thực phẩm là vấn đề nóng đã và đang được các cấp, các ngành quan tâm. Theo tính toán, trung bình nhu cầu tiêu thụ thịt gia súc, gia cầm của Hà Nội năm 2015 khoảng 314.002 tấn (872,2 tấn/ngày), trong đó thịt trâu bò là 36.011 tấn (100 tấn/ngày), thịt lợn là 205.970 tấn (572,1 tấn/ngày), thịt gia cầm là 72.021 tấn (200,1 tấn/ngày). Như vậy thịt lợn vẫn là nguồn thực phẩm cung cấp chủ yếu trong bữa ăn hàng ngày của người dân Thủ đô. Tuy nhiên việc quản lý giết mổ, quản lý vận chuyển, kinh doanh buôn bán động vật, sản phẩm động vật trên địa bàn TP hiện còn nhiều hạn chế, phần lớn động vật đưa vào giết mổ chưa kiểm soát được tận gốc.

          Thành phố hiện đang có nhiều loại hình giết mổ gia súc, gia cầm như công nghiệp, bán công nghiệp, tập trung, nhỏ lẻ. Có 06 cơ sở giết mổ công nghiệp (01 cơ sở giết mổ trâu bò, 01 cơ sở giết mổ gia cầm và 04 cơ sở giết mổ lợn), 17 cơ sở giết mổ bán công nghiệp (05 cơ sở giết mổ trâu bò, 03 cơ sở giết mổ lợn, 08 cơ sở giết mổ gia cầm và 01 cơ sở giết mổ thỏ) và 04 cơ sở giết mổ tập trung thủ công (03 cơ sở giết mổ lợn và 1 cơ sở giết mổ gia cầm). Các cơ sở công nghiệp và bán công nghiệp hiện nay đang hoạt động cầm chừng hoặc đã ngừng giết mổ với nhiều nguyên nhân như đầu ra không ổn định, không có sự liên kết giữa chăn nuôi giết mổ và chế biến, giá thành, chi phí giết mổ cao chưa thu hút được các hộ chăn nuôi vào giết môt. Trong khi đó vẫn tồn tại khoảng hơn 2.400 điểm, hộ giết mổ nhỏ lẻ trong khu dân cư, sản lượng giết mổ khoảng 396 tấn thịt/ngày (chiếm tỷ lệ 55,3%).

 Các điểm, hộ giết mổ nhỏ lẻ chủ yếu nằm rải rác trong khu dân cư, hoạt động đa dạng dưới nhiều hình thức khác nhau như giết mổ tại nhà, giết mổ tại hộ chăn nuôi, một số cơ sở không có địa điểm cố định, hoạt động theo mùa vụ. Các cơ sở giết mổ nhỏ lẻ thường không đáp ứng về điều kiện vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm, đặc biệt nguồn nước thải trực tiếp ra môi trường gây ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt tại các hộ xung quanh. Đi đôi với việc ô nhiễm môi trường công tác quản lý cũng gặp quá nhiều khó khăn. Chỉ tính riêng trên địa bàn huyện Chương Mỹ số hộ giết mổ nhỏ lẻ giai đoạn 2010-2014 là 150 hộ.  Đầu năm 2015, được sự hỗ trợ của Dự án Lipsap đã xây dựng được cơ sở giết mổ tập trung tại xã Hồng Phong cơ sở này đi vào hoạt động đã thu gom 20 hộ giết mổ nhỏ lẻ ở địa phương và một số xã lân cận, hình thành 01 khu tập trung giết mổ tại Phụng Châu đã thu hút các hộ giết mổ của xã Tiên Phương, Thị trấn Chúc Sơn, xã Ngọc Hòa và số hộ giết mổ nằm rải rác ở 15 xã vì vậy theo thống kê cuối năm 2015 số hộ giết mổ giảm xuống còn khoảng 80 hộ kinh doanh giết mổ gia súc, gia cầm.

 Từ thực trạng trên Thành phố Hà Nội phấn đấu giai đoạn 2016-2020 số cơ sở giết mổ nhỏ lẻ giảm xuống còn dưới 30% so với thực trạng hiện nay. Thực hiện tốt mục tiêu này cần có những giải pháp cụ thể đó là đó là:

 Thứ nhất: Sự vào cuộc đồng bộ của các cấp các ngành về cơ chế, chính sách thu hút đầu tư xây dựng các cơ sở giết mổ đảm bảo vệ sinh thú y, ATTP, đồng thời khuyến khích các cơ sở giết mổ công nghiệp, bán công nghiệp hoạt động có hiệu quả. Thực tế những năm qua nhờ có Quyết định số 16/2012/QĐ-UBND ngày 06/7/2012 của UBND thành phố Hà Nội đã giúp cho một số cơ sở giết mổ công nghiệp và bán công nghiệp rất có hiệu quả, Cụ thể như cơ sở giết mổ Vạn Phúc (Thanh Trì, Hà Nội) từ 1.500 con lợn/ngày nâng lên 1.700 con/ngày vào thời gian cao điểm lên tới 2.000- 2.200 con/ngày; cơ sở giết mổ gia cầm Lan Vinh (Gia lâm – Hà Nội) nâng sản lượng giết mổ từ 700 đến 3.000 con/ngày; cơ sở giết mổ gia cầm Luyện Hà (Gia Lâm – Hà Nội) sản lượng giết mổ từ 300 lên tới 900 con/ngày. Các cơ sở này phát triển đã giúp cho các địa phương giảm tối đa giết mổ nhỏ lẻ, hiện nay huyện Thanh Trì đã không còn giết mổ nhỏ lẻ trên địa bàn huyện.

Thứ hai: Tập trung thực hiện tốt việc Quy hoạch quỹ đất phục vụ hoạt động giết mổ phù hợp với đặc điểm của từng địa phương. Hiện thành phố đã có quyết định về quy hoạch giết mổ cho các địa phương (tại Quyết định 5791/QĐ-UBND ngày 12/12/2012 của UBND Thành phố) tuy nhiên việc thực hiện còn gặp nhiều khó khăn. Các địa phương cần tập trung chỉ đạo để quyết định có tính khả thi cũng là một giải pháp hữu hiệu để giảm các cơ sở, điểm nhỏ lẻ.

Việc hình thành đẩy nhanh tiến độ xây dựng các cơ sở tập trung giết mổ sẽ là bước chuyển biến tích cực trong việc quản lý có hiệu quả hoạt động giết mổ, giảm số hộ giết mổ nhỏ lẻ đã tồn tại nhiều năm qua trên địa bàn.

Thứ ba: Nhân rộng mô hình tập trung giết mổ gia súc, gia cầm đang hoạt động có hiệu quả trên địa bàn thành phố (như cơ sở giết mổ Vạn Phúc là một điển hình). Sự hình thành các cơ sở tập trung giết mổ trên địa bàn TP nói chung sẽ quy tụ các điểm giết mổ ở gần nhau (trong một huyện hoặc một cụm xã) vào một cơ sở để giảm bớt số lượng cơ sở phải kiểm soát giết mổ ở các địa phương, nhờ vậy hoạt động kiểm soát giết mổ thuận lợi hơn. Các cơ sở tập trung giết mổ có quy mô đủ lớn, đủ năng lực thực hiện các quy định về vệ sinh thú y và an toàn thực phẩm sẽ là nơi các hộ giết mổ nhỏ lẻ thực hiện hoạt động giết mổ được kiểm soát thay thế các điểm giết mổ nhỏ lẻ không đảm bảo các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm tại mỗi gia đình - nơi mà hoạt động giết mổ của họ không được kiểm soát.

Thứ tư: Tăng cường công tác thanh kiểm tra hoạt động giết mổ, vận chuyển, kinh doanh động vật, sản phẩm động vật, phát hiện và xử lý những cơ sở vi phạm quy định. Công khai các trường hợp vi phạm trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Thứ năm: Đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức đối với người chăn nuôi, giết mổ, vận chuyển, kinh doanh động vật, sản phẩm động vật đảm bảo vệ sinh thú y, an toàn vệ sinh thực phẩm trên các phương tiện thông tin đại chúng bằng nhiều hình thức như truyền hình, báo, phát thanh, tờ rơi. Bên cạnh đó đẩy mạnh truyên truyền nhằm thay đổi tập quán cho người tiêu dùng sử dụng những sản phẩm đã qua các cơ quan  quản lý kiểm tra giám sát có như vậy bản thân người kinh doanh sản phẩm động vật sẽ nhập từ các cơ sở giết mổ tập trung để đảm bảo ATTP.

Thứ sau: Việc xây dựng chuỗi liên kết từ chăn nuôi – giết mổ - chế biến – tiêu thụ sản phẩm cũng là giải pháp mạnh để giảm giết mổ nhỏ lẻ vì việc hình thành chuỗi liên kết bắt buộc phải là giết mổ lớn, tập trung để gắn các mắt xích trong quá trình cho ra các sản phẩm sạch, an toàn.

Chắc chắn với các giải pháp trên được các cấp các ngành quan tâm vào cuộc đồng bộ cùng sự đồng  thuận của người kinh doanh, người tiêu dùng hoạt động giết mổ nhỏ lẻ trên địa bàn TP Hà Nội sẽ giảm nhanh trong thời gian tới để người dân Thủ Đô yên tâm sử dụng sản phẩm động vật đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm./.