Hệ thống công trình đê điều có vai trò đặc biệt quan trọng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, phòng, chống lũ, giảm nhẹ thiên tai. Vì vậy, việc phê duyệt phương án hộ đê và bảo vệ trọng điểm phòng, chống thiên tai năm 2021 của thành phố Hà Nội để bảo đảm an toàn đê điều trong mùa mưa lũ là nhiệm vụ cấp thiết.

 

Tuyến đê bờ tả sông Nhuệ đoạn qua địa bàn xã Cự Khê (huyện Thanh Oai) đã được kè cứng

 

Xác định 4 trọng điểm, 12 điểm xung yếu

 

Sau khi kiểm tra, đánh giá hiện trạng đê điều trước mùa mưa bão năm 2021 cho thấy thành phố Hà Nội có 626,513km đê được phân cấp, trong đó, có 9 tuyến đê (hữu Đà, tả - hữu Hồng, tả Đuống, tả - hữu Cà Lồ, hữu Cầu, đê Vân Cốc) với tổng chiều dài 272,83km đảm nhiệm chống lũ thường xuyên; 5 tuyến đê (tả - hữu Đáy, Ngọc Tảo, La Thạch, Tiên Tân) với tổng chiều dài 126,076km là đê phân lũ; 9 tuyến đê (hữu Đáy, tả Tích, tả - hữu Bùi, Mỹ Hà, Khánh Minh, Vòng Âm, Đô Tân, đê bao hồ quan Sơn - Tuy Lai - Vĩnh An) với tổng chiều dài 160,16km là đê cấp IV. Ngoài ra, trên địa bàn thành phố có 41 tuyến đê bao, đê bối, đê chuyên dùng với tổng chiều dài 213,93km chưa được phân cấp và các tuyến đê nội đồng chống úng ngập, kè, cống dưới đê, điếm canh đê, cửa khẩu… Về cơ bản các công trình đê điều ổn định, bảo đảm chống lũ theo thiết kế.

 

Tuy nhiên, một số hạng mục công trình bị xuống cấp, hư hỏng, đơn cử các tuyến đê chống lũ thường xuyên, nền đê nhiều đoạn nằm trên vùng có địa chất xấu và có ao, hồ sát đê phía đồng, dòng chảy chính thường áp sát các công trình, bờ sông. Mùa mưa lũ khi mức nước sông lên cao, vẫn thường có các sự cố mạch đùn, mạch sủi và tồn tại các hiểm họa có thể xảy ra. Hay các tuyến đê phân lũ là các tuyến đê khô đã nhiều năm chưa phải thử thách với lũ lên sẽ có nhiều ẩn họa khó lường. Tuyến đê cấp IV, mỗi khi có mưa lớn trên diện rộng, nhiều đoạn phải tổ chức chống tràn. Ngoài ra, đê tả Tích, tả Bùi, Mỹ Hà còn phải chống đỡ lũ rừng ngang. Các tuyến đê bối, chất lượng xấu, khi có lũ lên cao dễ xảy ra vỡ đột ngột…

 

Điếm canh đê kiểu mẫu thuộc tuyến đê hữu Hồng ở huyện Đan Phượng

 

Trên cơ sở đánh giá hiện trạng công trình đê điều trước mùa lũ năm 2021 và kiểm tra, đánh giá và quá trình theo dõi, quản lý cũng như thực tế xử lý sự cố đê điều, các cơ quan chức năng thành phố Hà Nội cũng xác định 4 trọng điểm phòng, chống lụt bão (Khu vực đê, kè, cống Xuân Canh - Long Tửu, tương ứng K0+000 đến K2+000 đê tả Đuống, huyện Đông Anh; công trình cống Liên Mạc, tương ứng K53+450 đê hữu Hồng, quận Bắc Từ Liêm; cống Cẩm Đình, tương ứng K1+350 đê Vân Cốc, huyện Phúc Thọ; khu vực đê, kè, cống thuộc địa bàn các xã Tân Hưng, Bắc Phú, tương ứng K22+500 đến K2+000 đê hữu Cầu, huyện Sóc Sơn) và 12 điểm xung yếu. Trong 4 trọng điểm phòng, chống lụt bão năm 2021, đáng ngại nhất là khu vực đê, kè, cống Xuân Canh - Long Tửu. Tại đây khu vực đê sát sông, mái kè cũng là mái đê, trong khu vực còn có cống lấy nước Long Tửu là công trình liên tỉnh Hà Nội - Bắc Ninh được xây dựng từ lâu (năm 1962). Đặc biệt, do ảnh hưởng chế độ thủy lực phức tạo, khu vực cửa vào sông Đuống dòng chủ lưu chảy áp sát bờ tả, mái kè cũng là mái đê. Trong khi đó, đáy sông liên tục bị bão xói, xuất hiện nhiều hố xói sâu. Những năm gần đây liên tục xảy ra sự cố đê, kè tại khu vực này, mặc dù 2 bên bờ đã được gia cố kè hộ chân.

 

Bảo đảm vững vàng công trình đê điều trong mọi tình huống

 

Theo nhận định, tình hình thời tiết thủy văn năm 2021 sẽ có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường, nhất là các hiện tượng thời tiết cực đoan như giông lốc, mưa lớn tập trung với cường độ mạnh, trong thời gian ngắn gây ngập úng, ảnh hưởng đến sinh hoạt, đời sống của nhân dân và công trình đê điều. Vì vậy, việc triển khai bảo vệ công trình đê điều là nhiệm vụ cấp thiết, trong đó phải xây dựng các phương án, kịch bản ứng phó với lũ lớn, đặc biệt lớn. Cùng với đó, đẩy nhanh tiến độ duy tu, bảo dưỡng đê; xử lý dứt điểm các vi phạm đê điều; kiên quyết không để phát sinh các vi phạm đê điều. Đồng thời, chủ động xây dựng và thực hiện các phương án phòng, chống lụt bão theo phương châm “4 tại chỗ”, nhất là tại các vị trí trọng điểm, xung yếu, các vị trí sạt lở khẩn cấp, bảo đảm an toàn tuyệt đối trong mùa mưa bão.

 

Về việc trên, Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Chu Phú Mỹ cho biết, qua công tác kiểm tra trước mùa mưa lũ năm nay, Sở NN&PTNT đã xác định các vị trí trọng điểm, xung yếu, tham mưu UBND thành phố phê duyệt phương án hộ đê chi tiết cụ thể, bảo đảm bảo chủ động sẵn sàng ứng phó với các tình huống có thể xảy. Theo đó, với vai trò là Thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn thành phố, Sở NN&PTNT sẽ tập trung chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc, các cấp, các ngành tổ chức thực hiện phương án, chuẩn bị đầy đủ lực lượng, vật tư, phương tiện và các điều kiện bảo đảm thực hiện phương án hộ đê và bảo vệ trọng điểm phòng, chống thiên tai năm 2021. Đối với các trọng điểm, ngoài việc xây dựng phương án bảo vệ, Sở sẽ hoàn thiện phương án toàn tuyến, tổ chức tuần tra canh gác theo quy định, bảo đảm an toàn đê điều theo mức thiết kế, phấn đấu vượt mức thiết kế. Còn đối với những điểm xung yếu, Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn các quận, huyện, thị xã xây dựng và phê duyệt. Theo đó, trong mùa lũ cần tăng cường tuần tra, canh gác, chuẩn bị phương tiện, vật tư, nhân lực để sẵn sàng xử lý nếu có tình huống bất lợi xảy ra.

 

Thực hiện chỉ đạo của UBND thành phố, các quận, huyện, thị xã đã triển khai đồng bộ nhiều nhiệm vụ, giải pháp phòng, chống thiên tai, hộ đê năm 2021. Phó Chủ tịch UBND huyện Quốc Oai Phạm Quang Tuấn cho biết: Huyện đã phân công các lực lượng theo dõi chặt chẽ, kịp thời mọi diễn biến sự cố, thiên tai; chủ động huy động mọi nguồn lực xử lý các sự cố ngay từ khi mới phát sinh, bảo đảm an toàn đê điều trong mùa mưa lũ năm 2021. Trong khi đó, theo Phó Chủ tịch UBND huyện Phú Xuyên Nguyễn Trọng Vĩnh huyện đã có kế hoạch phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ giữa các lực lượng, chỉ đạo kịp thời, đồng bộ nhằm ứng phó kịp thời, khắc phục nhanh, hiệu quả các tình huống thiên tai, bảo đảm an toàn về người, tài sản của Nhà nước và Nhân dân.