Từ việc xây dựng thành công các vùng trồng hoa, cây cảnh chuyên canh, những năm gần đây, trên địa bàn Hà Nội đã có một số doanh nghiệp, hợp tác xã, nhà vườn sản xuất hoa, cây cảnh theo quy trình công nghệ cao, tạo ra nhiều sản phẩm xuất khẩu. Để nâng cao giá trị gia tăng hướng tới một ngành kinh tế sinh thái, hoa, cây cảnh, Hà Nội cần một quy hoạch tổng thể và cơ chế phát triển phù hợp.

Hình thành 47 vùng sản xuất hoa tập trung

Xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm đang được biết đến là vùng trồng hoa mới của Hà Nội. Ông Nguyễn Đông Thắng, xã Phù Đổng cho biết, gia đình ông có hơn 4ha trồng hoa giấy các loại; hiện giá bán từ 400 nghìn đồng đến hàng chục triệu đồng/cây, sau khi trừ chi phí, mỗi năm thu về hơn 2 tỷ đồng. Không chỉ bán cho người chơi hoa, gia đình ông Thắng đang liên kết với các doanh nghiệp để xuất khẩu.

Theo Bí thư Đảng ủy xã Phù Đổng Phùng Xuân Việt, cách đây hơn 20 năm, một số hộ dân ở Phù Đổng bắt đầu trồng cây cảnh, hoa giấy và nay đã phát triển lên 300 hộ với diện tích gần 100ha (chiếm khoảng 30% diện tích đất nông nghiệp). Hiện mô hình này cho doanh thu từ 900 triệu đồng đến 1 tỷ đồng/ha. Năm 2020, Phù Đổng đã được UBND thành phố công nhận làng nghề hoa giấy. UBND xã đang xây dựng thương hiệu tập thể “Hoa giấy Phù Đổng”, tạo tiền đề để sản phẩm vươn ra thị trường ngoài nước…

Còn huyện Mê Linh vốn nổi tiếng là vùng trồng hoa của thành phố. Hiện nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã, người dân đã chủ động, hợp tác liên kết xây dựng vùng trồng hoa xuất khẩu. Bà Nguyễn Thị Hạnh ở xã Mê Linh (huyện Mê Linh) cho biết, với gần 3 sào hoa cúc chuyên xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, gia đình đã chủ động trồng giống cúc chất lượng cao theo quy trình sản xuất an toàn để bảo đảm các tiêu chí xuất khẩu.

Trưởng phòng Kinh tế huyện Mê Linh Phạm Thành Đô thông tin, trên địa bàn huyện hiện có khoảng 140ha trồng hoa cúc, trong đó đa phần là hoa chất lượng cao. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp đã đầu tư, liên kết với nông dân, xây dựng vùng trồng hoa cúc để xuất khẩu tới các thị trường như Nhật Bản, Trung Quốc…

Trao đổi về vấn đề này, Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Chu Phú Mỹ cho hay, Hà Nội đã hình thành được 47 vùng sản xuất hoa (hơn 1.800ha) với quy mô từ 10ha đến 20ha/vùng tại các quận, huyện: Tây Hồ, Mê Linh, Đan Phượng, Thường Tín, Gia Lâm… Trong đó, diện tích trồng hoa chất lượng cao chiếm hơn 30% và đang được nhân rộng trong năm nay. Nhiều loại hoa như cúc, ly, lan… đã được xuất khẩu.

Tăng cường liên kết theo chuỗi giá trị

Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Lan, Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam nhận định, với tốc độ đô thị hóa hiện nay, phát triển các mô hình trồng hoa, cây cảnh chất lượng cao gắn với du lịch sinh thái và xuất khẩu là phù hợp, tuy nhiên, Hà Nội cần có quy hoạch và chiến lược phát triển rõ ràng.

Giám đốc Trung tâm Phát triển nông nghiệp Hà Nội Hoàng Thị Hòa cho biết, từ nay đến năm 2025, Hà Nội sẽ mở rộng diện tích trồng hoa, cây cảnh lên 8.000ha (diện tích chuyên canh khoảng 5.000ha), tập trung tại các huyện Mê Linh, Đan Phượng, Phúc Thọ, Gia Lâm... Trong đó sẽ có các vùng trồng hoa, cây cảnh tập trung ứng dụng công nghệ cao, quy mô từ 20ha đến 50ha/vùng. Những vùng trồng hoa này chủ yếu là hoa lan, cúc, hồng... cùng một số giống hoa nhập, có giá trị kinh tế cao, đáp ứng nhu cầu thị trường Thủ đô và hướng tới xuất khẩu…

Về vấn đề này, Giám đốc Công ty cổ phần Vật tư và Giống cây trồng Hà Nội Nguyễn Xuân Trường thông tin, Công ty đã sở hữu khu thí nghiệm nuôi cấy mô giống hoa rộng 250m2 cùng 1,8ha trồng hoa cúc thương phẩm tại xã Đại Thịnh (huyện Mê Linh); đồng thời liên kết với nông dân huyện Sóc Sơn xây dựng vùng trồng hoa cúc hơn 2ha. Toàn bộ diện tích đều áp dụng công nghệ cao có hệ thống nhà lưới, phun tưới với giống hoa nuôi cấy mô và đã xuất khẩu hàng chục nghìn bông cúc đi Nhật Bản.

Còn theo Bí thư Đảng ủy xã Phù Đổng Phùng Xuân Việt, giai đoạn 2020-2025, xã Phù Đổng xác định khâu đột phá là phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa gắn với du lịch, trong đó tập trung sản xuất hoa, cây cảnh mà chủ lực là cây hoa giấy, qua đó xây dựng các mô hình nhà vườn phục vụ du lịch, nâng cao thu nhập cho người dân.

Để hướng tới xuất khẩu, hiện ngành Nông nghiệp Hà Nội đã khảo sát, nghiên cứu một số loại hoa có thế mạnh xuất khẩu tại huyện Mê Linh để sớm xây dựng mã số vùng trồng. Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Chu Phú Mỹ cho biết thêm, Hà Nội sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã tại các vùng trồng hoa chuyên canh tiếp cận với các nguồn vốn vay hỗ trợ; đồng thời tăng cường ứng dụng khoa học kỹ thuật công nghệ cao trong quy trình sản xuất - bảo quản - tiêu thụ sản phẩm... Thời gian tới, cùng với công tác quy hoạch, các địa phương cần bố trí nguồn lực để phát triển ngành hàng hoa, cây cảnh phù hợp với tình hình thực tế. Trong đó, chú trọng xây dựng thương hiệu cho các vùng trọng điểm; đồng thời tăng cường công tác nghiên cứu, liên kết các vùng sản xuất để hình thành vùng hoa xuất khẩu lớn, giá trị cao.