Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 còn diễn biến phức tạp, nhiều ngành sản xuất bị ảnh hưởng nghiêm trọng, đẩy mạnh sản xuất vụ đông sẽ tạo thêm việc làm, thu nhập cho người dân, đồng thời giúp Thủ đô có thêm nguồn nông sản đáp ứng nhu cầu tiêu dùng.

Do vậy, vụ đông năm 2021 - 2022, thành phố Hà Nội đã chỉ đạo mở rộng diện tích sản xuất, tiếp tục có nhiều chính sách hỗ trợ để mang lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần tạo “bệ đỡ” kinh tế vững chắc để Hà Nội thực hiện thành công “mục tiêu kép”: Vừa phòng, chống dịch bệnh bảo đảm sức khỏe cho nhân dân vừa phát triển kinh tế - xã hội trong tình hình mới.

Chủ động mở rộng diện tích cây vụ đông

Đến thời điểm này, xã Xuân Đình (huyện Phúc Thọ) đã hoàn thành xuống giống cây vụ đông. Ông Hoàng Đông Hôn, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp dịch vụ Xuân Phú (xã Xuân Đình) cho biết: Hợp tác xã có khoảng 300ha đất sản xuất nông nghiệp, trong đó 2/3 diện tích cấy 2 vụ lúa, 1 vụ đông. Để kịp khung thời vụ, các gia đình đã gieo hạt làm bầu từ trung tuần tháng 9. Gặt lúa đến đâu làm đất, vun luống cao, làm rãnh thoát nước, đặt bầu ngay đến đó. Nhờ đó, đến nay, cây vụ đông đã bắt đầu lên xanh; diện tích cây vụ đông gieo trồng đã phủ kín các thửa ruộng, không có diện tích để hoang. “Xã Xuân Đình không có nghề phụ, thu nhập của người dân dựa vào nông nghiệp là chính nên cây vụ đông năm nào cũng phủ kín gần 100% diện tích. Đến nay, cây ngô đã lên được 4 - 5 lá; đậu tương đã phủ xanh đất. Giá trị từ cây vụ đông cao bằng hoặc hơn so với vụ lúa” - ông Hôn phấn khởi nói.

Không chỉ ở xã Xuân Đình, ở các vùng chuyên canh rau của thành phố, nông dân đã xuống giống các loại rau vụ đông với hy vọng việc tiêu thụ sẽ ổn định hơn khi các nhà hàng, bếp ăn tập thể hoạt động trở lại sau thời gian Hà Nội siết chặt giãn cách xã hội để phòng dịch Covid-19. Chủ tịch UBND xã Yên Mỹ (huyện Thanh Trì) Trần Quang Khánh cho biết: Xã Yên Mỹ là vùng rau lớn của huyện với diện tích 91ha, trong đó có hơn 30ha sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Trong thời gian Hà Nội thực hiện giãn cách xã hội, hoạt động sản xuất trên địa bàn vẫn diễn ra bình thường, cung ứng cho thị trường hàng chục tấn rau mỗi ngày. Hiện, người trồng rau đang tích cực xuống giống vụ mới, phấn đấu gieo trồng hết diện tích để cung cấp hàng hóa cho thị trường trong các tháng cuối năm.

Còn theo Trưởng phòng Kinh tế huyện Phú Xuyên Lê Anh Xuân, vụ đông 2021 - 2022, trên cơ sở đất đai, nhu cầu thị trường, tập quán và kinh nghiệm canh tác, nông dân các xã đã chọn gieo trồng các cây vụ đông phù hợp. Trong đó, huyện khuyến khích nhân dân phát triển các cây lấy củ như cà rốt, khoai tây, hành tỏi... để bảo quản và tiêu dùng được lâu, đảm bảo an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng, đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người lao động.

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Hà Nội, đến hết tháng 9-2021, các địa phương trên địa bàn thành phố đã thực hiện rà soát, điều chỉnh kế hoạch sản xuất vụ đông. Kết quả, sau rà soát, toàn thành phố phấn đấu gieo trồng 32.548,4ha cây vụ đông, tăng 2.859,3ha so với kế hoạch đầu năm. Trong đó, huyện Mỹ Đức có diện tích cây vụ đông tăng cao nhất là 839,5ha; Thường Tín tăng 618,5ha; Sơn Tây tăng 378ha; Hoài Đức tăng 340ha; Ứng Hòa tăng 320ha; Quốc Oai tăng 230ha; Thạch Thất tăng 109ha so với kế hoạch ban đầu.

Các cây trồng chủ lực trong vụ đông năm nay là: Rau 14.849,6ha (tăng 901,2ha); ngô 6.833,1ha (tăng 418,3ha); đậu tương 2.229,3ha (tăng 255ha); khoai lang 1.599ha (tăng 26,2ha); khoai tây 886,3ha (tăng 262,3ha)... Về cơ cấu giống, Hà Nội sử dụng giống ngắn ngày, chất lượng cao là chủ lực. Thành phố khuyến khích, động viên nông dân mở rộng diện tích gieo trồng ngô, đậu tương, khoai tây làm thực phẩm cho người và là nguyên liệu cho thức ăn chăn nuôi; bố trí cơ cấu cây trồng và khung thời vụ phù hợp để không ảnh hưởng đến sản xuất vụ xuân 2022.

Tuy vậy, với vụ đông năm nay, Hà Nội vẫn phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Hànộimới, sản xuất nông nghiệp hiệu quả thấp hơn các nghề khác nên nhìn chung, nhiều hộ dân vẫn chưa mặn mà với cây vụ đông. Trong khi đó, diện tích trồng vụ đông chưa tập trung nên có khó khăn trong việc cơ giới hóa, điều tiết nước, phòng trừ chuột hại; giá giống cao, thị trường tiêu thụ nông sản không ổn định, việc liên doanh liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân thông qua hợp tác xã nông nghiệp còn hạn chế... Chưa kể, vụ đông năm nay, thời tiết diễn biến bất thường, mưa nhiều khiến một phần diện tích cây trồng vụ đông mới gieo bị hỏng.

Do vậy, việc triển khai đồng bộ các giải pháp hỗ trợ, thúc đẩy sản xuất và tiêu thụ sản phẩm cho các hợp tác xã, người nông dân có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, quyết định hiệu quả của vụ sản xuất này.

Thêm hỗ trợ để nông dân yên tâm sản xuất

Khắc phục những điểm yếu trên, vụ đông năm nay, thành phố Hà Nội và các địa phương đã có nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ nông dân. Theo Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Chu Phú Mỹ: Sở đã triển khai chính sách phù hợp để hỗ trợ nông dân sản xuất, liên kết với doanh nghiệp tổ chức sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. Ngành đã hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện các hợp đồng thu mua sản phẩm đã ký với nông dân, đồng thời đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, xúc tiến thương mại để mở rộng liên kết sản xuất, chủ động tiêu thụ sản phẩm, mở rộng các loại hình dịch vụ, nhất là dịch vụ tiêu thụ nông sản.

Song song với điều chỉnh tăng thêm diện tích sản xuất, các huyện cũng đã có chính sách hỗ trợ người dân. Nội dung hỗ trợ tập trung vào công tác tập huấn, hướng dẫn, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật; hỗ trợ một phần chi phí giống, phân bón để tăng khả năng thâm canh, đầu tư chăm sóc cây trồng, nâng cao chất lượng sản phẩm; hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm để người sản xuất yên tâm đầu tư.

Phó Chủ tịch UBND huyện Phúc Thọ Nguyễn Đình Sơn cho biết, đối với cây vụ đông, huyện chỉ đạo tập trung thu hoạch lúa mùa, gặt đến đâu trồng ngay cây vụ đông đến đó, áp dụng biện pháp gieo đậu tương trên gốc rạ hoặc gieo vãi để bảo đảm khung thời vụ thích hợp. Vụ đông năm nay, ngoài các chính sách hỗ trợ chung của thành phố, huyện Phúc Thọ hỗ trợ 18ha trồng khoai tây giống mới tại các xã: Long Xuyên, Hát Môn, Thọ Lộc, Trạch Mỹ Lộc và 50ha bí xanh, bí đỏ trên diện tích lúa mùa đã thu hoạch ở các xã khác.

Theo Trưởng phòng Kinh tế huyện Thanh Trì Nguyễn Thị Tuyết Anh, huyện tiếp tục hỗ trợ các xã tuyên truyền, tập huấn cho nông dân kết hợp tư vấn, giám sát quá trình sản xuất theo hướng an toàn; hỗ trợ kinh phí rau giống cho nông dân. Đồng thời, huyện thúc đẩy mở rộng hệ thống cửa hàng bán rau an toàn trên địa bàn huyện và liên kết với doanh nghiệp tạo đầu ra ổn định cho nông dân khi bước vào sản xuất rau vụ đông 2021 - 2022.

Còn tại huyện Phú Xuyên, huyện đã yêu cầu các xã, thị trấn, chỉ đạo các hợp tác xã nông nghiệp, cán bộ kỹ thuật, cán bộ khuyến nông thông báo kế hoạch sản xuất; hướng dẫn quy trình kỹ thuật; chuẩn bị đầy đủ, kịp thời các loại phân bón, thuốc bảo vệ thực vật... đảm bảo về chất lượng, đáp ứng nhu cầu sản xuất vụ đông. UBND huyện Phú Xuyên đề nghị các xã tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn nông dân sản xuất, gieo trồng cây vụ đông tuân thủ quy trình kỹ thuật để tạo ra sản phẩm an toàn đáp ứng yêu cầu thị thường, kết nối xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu, tem nhãn mác phục vụ việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Bên cạnh đó, UBND các xã, thị trấn chủ động đề xuất giải pháp khuyến khích các tổ chức, cá nhân mở rộng diện tích cây trồng vụ đông, đồng thời tạo điều kiện để các doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở thu mua ký hợp đồng liên kết bao tiêu sản phẩm cây vụ đông.

Khi các địa phương chủ động, đồng bộ triển khai các giải pháp để bảo đảm sản xuất an toàn, tin tưởng rằng, vụ đông của Hà Nội không chỉ tăng diện tích, tăng giá trị trên diện tích canh tác mà còn tạo bước phát triển mới, thúc đẩy tăng trưởng của ngành Nông nghiệp, góp phần ổn định kinh tế - xã hội của Thủ đô và cả nước.