Hà Nội có diện tích gieo cấy trên 102.000 ha mỗi vụ, và cây lúa được coi là cây trồng chủ lực trong phát triển nông nghiệp, xác định giống lúa phù hợp với từng đồng đất địa phương, để nâng cao hiệu quả sản xuất trên diện tích đất canh tác luôn là nhiệm vụ quan trọng đối với nền nông nghiệp Thủ đô, với ý nghĩa đó, hàng năm trung tâm PTCT Hà Nội được Sở Nông nghiệp và PTNT giao khảo nghiệm, thực nghiệm để xuất bổ sung những giống mới vào cơ cấu giống lúa cho phù hợp với từng vùng sinh thái của Hà Nội.

 Trên cơ sở kế hoạch được phê duyệt, Trung tâm đã tiến hành khảo nghiệm cơ bản tại Trạm thực nghiệm, sau đó tiếp tục khảo nghiệm trên diện rộng, và sản xuất thử nghiệm các giống lúa có triển vọng ở các vùng sinh thái khác nhau của Hà Nội. Vụ xuân năm 2014 Trung tâm PTCT Hà Nội đã tiến hành khảo nghiệm sản xuất 05 giống lúa mới là DQ12, KB2, Sơn Lâm 1, Thuần Việt 1, Hương cốm 4 và sản xuất thử nghiệm 02 giống lúa mới có triển vọng là: QR2 và Bắc thơm kháng bạc lá tại các xã đại diện cho các vùng sinh thái sản xuất lúa của Hà Nội như: Xã Hát Môn, huyện Phúc Thọ; xã Mỹ Thành, huyện Mỹ Đức; xã Đông Xuân, huyện Sóc Sơn và Trạm thực nghiệm giống cây trồng của Trung tâm tại Thường Tín.

Trong quá trình khảo nghiệm, Trung tâm thực hiện theo quy chuẩn quốc gia về khảo nghiệm giá trị canh tác và giá trị sử dụng giống lúa của Bộ Nông nghiệp và PTNT. Các HTX tham gia khảo nghiệm, thực nghiệm được hỗ trợ giống, vật tư phân bón theo quy định của Thành phố được tập huấn các kiến thức khoa học kỹ thuật trong sản xuất lúa, cách phòng trừ sâu bệnh hiệu quả. Việc khảo nghiệm thực nghiệm trong vụ Xuân năm nay diễn ra trong điều kiện thời tiết diễn biến bất thường, không thuận lợi cho lúa sinh trưởng và phát triển trong suốt thời kỳ cấy lúa cho đến lúc trỗ bông phơi màu. Bên cạnh đó giá giống lúa vật tư nông nghiệp ở mức cao, ảnh hưởng đến việc đầu tư của nông dân. Việc khảo nghiệm sản xuất giống lúa mới được chia làm 2 nhóm chính: nhóm năng xuất và nhóm chất lượng,

- Nhóm năng xuất gồm giống: DQ12 và KB2, nhóm đối chứng là Khang dân 18

- Nhóm chất lượng gồm giống Sơn Lâm 1, Thuần Việt 1 và Hương cốm 4, giống đối chứng là Bắc thơm số 7.

Tổng  diện  tích  khảo  nghiệm  6 ha.  Gieo mạ từ ngày 25/1  –  05/2,  cấy từ  ngày  08 – 17/2 với mật độ cấy 35 khóm/m2, mỗi khóm cấy 1-2 rảnh. Việc chăm sóc thực hiện theo đúng quy trình kỹ thuật đến nay lúa đang ở giai đoạn chín xác cho thu hoạch.

Kết quả khảo nghiệm nhóm lúa thuần chất lượng cho thấy giống Sơn Lâm 1 có thời gian sinh trưởng tương đương BT số 7, chống đổ trung bình, khả năng chịu rét khá, nhiễm khô vằn, bọ rầy trung bình, bạc lá, đạo ôn nhẹ, năng suất trung bình 56,39 tạ/ha, cao hơn BT7 5-7 tạ/ha, thích hợp các chân ruộng vàn, vàn trũng. Giống thuần việt 1 có thời gian sinh trưởng dài hơn BT7 từ 5-7 ngày, chống đổ khá, khả năng chịu rét khá, kháng khô vằn, bạc lá, bọ rầy, đạo ôn khá, nhiễm đốm nâu nhẹ, năng suất trung bình 56,68 tạ/ha cao hơn BT7 từ 5-10 tạ/ha, thích hợp các chân ruộng vàn, vàn trũng.

Đánh giá khảo nghiệm nhóm lúa thuần năng suất cho thấy, giống ĐQ12 có thời gian sinh trưởng ngắn hơn giống Khang dân 18 từ 3-5 ngày, chống đổ trung bình, khả năng chịu rét khá, nhiễm khô vằn, bọ rầy trung bình, nhiễm đạo ôn nhẹ, năng suất trung bình 63,12 tạ/ha tương đương giống Khang dân 18, thích hợp các chân ruộng vàn, vàn cao. Trong sản xuất thử nghiệm tiến hành với 02 giống: Bắc thơm số 7 kháng bạc lá và QR2 tại các HTX nông nghiệp Xã Hát Môn, huyện Phúc Thọ; xã Mỹ Thành, huyện Mỹ Đức; xã Đông Xuân, huyện Sóc Sơn, trên tổng diện tích 9ha. Các giống được gieo cấy trong khung thời vụ của từng địa phương, kết quả thử nghiệm tại các HTX cho thấy, giống Bắc thơm số 7 kháng bạc lá thời gian sinh trưởng từ 133- 135 ngày, chống đổ, chịu rét khá, nhiễm khô vằn, bọ rày, đạo ôn nhẹ. Năng suất đạt từ 52-60 tạ/ha, chất lượng gạo ngon. Thích hợp các chân ruộng vàn, vàn cao. Giống QR2 thời gian sinh trưởng từ 128 đến 130 ngày, ngắn hơn Bắc thơm 5-7 ngày, chống đổ và khả năng chịu rét khá, nhiễm khô vằn, bọ rày trung bình, bạc lá, đạo ôn nhẹ, năng suất đạt từ 54-56 tạ/ha; thích hợp các chân ruộng vàn, vàn cao. Qua đánh giá 03 vụ cho thấy giống QR2 có thời gian sinh trưởng ngắn hơn Khang dân từ 5 – 7 ngày, năng suất 54-56 tạ/ha, gạo dẻo có thể bố trí cấy vụ mùa để có đất sớm làm vụ đông.

Căn cứ kết quả khảo nghiệm, thử nghiệm các giống lúa mới, Trung tâm PTCT Hà Nội đề nghị Sở NN&PTNT tiếp tục cho khảo nghiệm các giống lúa có triển vọng là Thuần Việt 1, Sơn Lâm 1, KB2 và DQ12, trên các vùng sinh thái khác nhau của Thủ đô Hà Nội ở vụ Mùa năm 2014, để có kết quả chính xác trước khi đưa ra sản xuất thử nghiệm trên diện rộng, tiếp tục cho sản xuất thử nghiệm giống QR2 ở vụ mùa để có kết luận chính xác trước khi đưa vào cơ cấu giống lúa của Hà Nội, đưa giống Bắc thơm số 7 kháng bạc lá vào cơ cấu giống sản xuất lúa hàng hóa chất lượng cao năm 2014 để giảm bớt giống bắc thơm số 7 hiện nay do dễ bị nhiễm bệnh bạc lá nhất là trong vụ mùa, đồng thời trong thời gian tới Sở Nông nghiệp và PTNT, nhà khoa học quan tâm tạo điều kiện để Trung tâm PTCT Hà Nội tiếp tục thực hiện công tác khảo nghiệm, thực nghiệm lựa chọn các giống cây trồng tốt đưa vào sản xuất, giúp nông dân nâng cao hiệu quả.

                                      Nguyễn Bá Bằng - Trung tâm PTCT Hà Nội