Nằm ngay ven Đại lộ Thăng Long, từ 2 năm nay, cơ sở sản xuất nấm Hòa Hương của ông Nguyễn Đình Ngọc ở xã Đồng Trúc, huyện Thạch Thất trở thành điểm sáng trong phát triển kinh tế của toàn huyện. Trên diện tích 14.000m2 tận dụng từ mặt bằng của xưởng thép cũ, ông Ngọc đầu tư trồng 4 loại nấm gồm nấm linh chi, nấm hương, nấm sò và mộc nhĩ. Mỗi năm, ông thu hoạch được khoảng 10 tấn nấm thương phẩm/loại, cho doanh thu gần 1 tỷ đồng. Không chỉ làm giàu cho gia đình, trại nấm của ông Ngọc còn tạo công ăn việc làm cho 40 lao động với mức lương 3 triệu đồng/người/tháng. “Sản phẩm làm ra bao nhiêu, thương lái đến thu mua hết bấy nhiêu” - ông Ngọc phấn khởi cho biết.
Mô hình trồng nấm linh chi của ông Nguyễn Đình Ngọc, xã Đồng Trúc, huyện Thạch Thất. Ảnh: Quang Thiện
Một trong những nông dân dám nghĩ dám làm khi mạnh dạn xây dựng trại nấm rộng tới 3ha là ông Chu Văn Yến, xã Phú Cát, huyện Quốc Oai. Trại nấm gồm 2 khu chính được quy hoạch bài bản để trồng các loại nấm khác nhau, chủ yếu là nấm linh chi với giá trị kinh tế cao. Mỗi năm, ông Yến cũng thu tiền tỷ từ mô hình trồng nấm ăn, nấm dược liệu. Theo đánh giá của Trung tâm Công nghệ sinh học thực vật (Viện Di truyền nông nghiệp), có thể coi nấm như một loại rau sạch, thịt sạch vì giá trị dinh dưỡng cao. Hơn nữa, lợi thế của nghề trồng nấm là nguồn nguyên liệu có sẵn trong nước như rơm rạ, mùn cưa, thân lõi ngô, bã mía.
Hiện nay, tổng sản lượng nấm ăn, nấm dược liệu sản xuất ra trong nước đạt 250.000 tấn/năm, kim ngạch xuất khẩu đạt khoảng 90 triệu USD. Ông Nguyễn Duy Trình - Giám đốc Trung tâm Công nghệ sinh học thực vật cho biết, tiềm năng để phát triển nghề trồng nấm ở nước ta còn rất lớn, trong khi đầu tư cho mô hình không phải quá cao. Theo tính toán, để giải quyết việc làm cho một lao động chuyên trồng nấm hiện nay với mức thu nhập 1,5 - 2 triệu đồng/tháng chỉ cần vốn đầu tư ban đầu khoảng 20 triệu đồng và diện tích 100m2. Hơn nữa, thị trường tiêu thụ nấm trong nước và xuất khẩu ngày càng mở rộng, chủ yếu là các TP lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, thậm chí có thời điểm cháy hàng.
Tăng cường hợp tác
Chính vì hiệu quả kinh tế tương đối cao nên thời gian qua, mô hình trồng nấm đã xuất hiện khá nhiều tại các huyện ngoại thành như Quốc Oai, Thạch Thất, Sóc Sơn, Hoài Đức, Ứng Hòa… Bước đầu, các mô hình này đã mang lại thu nhập ổn định cho người nông dân, nhất là lao động nông thôn bị mất đất canh tác. Cùng với triển khai nhân rộng mô hình trên địa bàn, ngành nông nghiệp Hà Nội còn hỗ trợ các tỉnh bạn chuyển giao nghề trồng nấm. Mới đây nhất, đầu tháng 4/2015, Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp Hà Nội đã tổ chức đưa đoàn công tác của tỉnh Lạng Sơn đi tìm hiểu và học hỏi mô hình trồng nấm ở ngoại thành. Trong đó, không chỉ tham quan thực tế cơ sở sản xuất nấm ở 2 huyện Quốc Oai và Thạch Thất, Trung tâm còn kết nối cho tỉnh bạn làm việc với các chuyên gia về trồng nấm tại Trung tâm Công nghệ sinh học thực vật.
Qua buổi tham quan, làm việc, đại diện lãnh đạo và nông dân của tỉnh Lạng Sơn đã được giới thiệu khá đầy đủ, cụ thể về kỹ thuật cũng như hiệu quả của mô hình trồng nấm. Đặc biệt, các chủ hộ sản xuất nấm của Hà Nội cũng bày tỏ thiện chí sẵn sàng hỗ trợ kỹ thuật cho các hộ nông dân của tỉnh Lạng Sơn phát triển nghề trồng nấm. Theo ông Lý Vinh Quang - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn, trong thành phần đoàn công tác của tỉnh có đại diện các hộ dân bị thu hồi đất nông nghiệp tại huyện Na Dương. Sau khi bị thu hồi đất, các hộ dân gặp khó khăn về phát triển kinh tế. Đánh giá cao hiệu quả mô hình trồng nấm của Hà Nội, ông Quang cho biết, thời gian tới, tỉnh sẽ chỉ đạo nghiên cứu, áp dụng mô hình vào thực tiễn tại địa phương, nhất là chuyển giao tới các hộ dân bị thu hồi đất canh tác.