Tháng 4/2011 Bộ Nông nghiệp và PTNT đã có Thông tư Số 27 /2011/TT-BNNPTNT quy định về tiêu chí và thủ tục cấp giấy chứng nhận kinh tế trang trại. Theo đó, thông tư hướng dẫn về tiêu chí xác định kinh tế trang trại, thủ tục cấp, cấp đổi, cấp lại và thu hồi giấy chứng nhận kinh tế trang trại. Đối tượng áp dụng là cá nhân, hộ gia đình có hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản đạt tiêu chí xác định kinh tế trang trại theo quy định của Thông tư này; Tổ chức, cá nhân khác liên quan đến việc cấp, cấp đổi, cấp lại và thu hồi giấy chứng nhận kinh tế trang trại.

 Tháng 4/2011 Bộ Nông nghiệp và PTNT đã có Thông tư Số 27 /2011/TT-BNNPTNT quy định về tiêu chí và thủ tục cấp giấy chứng nhận kinh tế trang trại. Theo đó, thông tư hướng dẫn về tiêu chí xác định kinh tế trang trại, thủ tục cấp, cấp đổi, cấp lại và thu hồi giấy chứng nhận kinh tế trang trại. Đối tượng áp dụng là cá nhân, hộ gia đình có hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản đạt tiêu chí xác định kinh tế trang trại theo quy định của Thông tư này; Tổ chức, cá nhân khác liên quan đến việc cấp, cấp đổi, cấp lại và thu hồi giấy chứng nhận kinh tế trang trại.
Các trang trại được xác định theo lĩnh vực sản xuất như trang trại trồng trọt, chăn nuôi, lâm nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản và trang trại tổng hợp. Trang trại chuyên ngành (trồng trọt, chăn nuôi, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản) là trang trại có tỷ trọng giá trị sản lượng nông sản hàng hóa của ngành chiếm trên 50% cơ cấu giá trị sản lượng hàng hóa của trang trại trong năm. Trường hợp không có ngành nào chiếm trên 50% cơ cấu giá trị sản lượng hàng hóa thì được gọi là trang trại tổng hợp.
Về quyền và lợi ích theo thông tư này được quy định rất rõ, khi được công nhận là kinh tế trang trại, chủ trang trại được hưởng các chính sách khuyến khích hỗ trợ phát triển và có trách nhiệm thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ theo quy định hiện hành. Tuy nhiên sau hơn 04 năm Thông tư có hiệu lực, việc triển khai cấp giấy chứng nhận kinh tế trang trại nói chung, trang trại chăn nuôi (gia súc gia cầm) nói riêng trên địa bàn TP Hà Nội hiện còn quá thấp so với thực tế. Theo khảo sát, hiện trên địa bàn thành phố việc cấp giấy kinh tế trang trại mới tập trung ở 04 huyện, đã cấp giấy chứng nhận cho 247 trang trại, trong đó tập trung chủ yếu ở huyện Đông Anh với 02 trang trại lợn, 201 trang trại gia cấm, huyện Ứng Hòa 20 trang trại lợn, 05 trang trại gia cầm, Gia Lâm 03 trang trại lợn. Trong khi đó nhu cầu của các hộ hiện đang là rất lớn, hiện nay, toàn thành phố có 3185 trại/trang trại chăn nuôi quy mô lớn ngoài khu dân cư, gồm 35 trại chăn nuôi bò sữa; 68 trại chăn nuôi bò thịt, 779 trại chăn nuôi lợn với qui mô lợn nái từ 10 con, lợn thịt 100 con/hộ và 2.303 trại chăn nuôi gia cầm, với với quy mô từ 1.000 gà đẻ, 1.000 gà thịt, 500 gà thả vườn trở lên, vịt thịt, vịt đẻ 500 con trở lên.
Qua tìm hiểu chúng tôi được biết tiến độ chậm có nhiều nguyên nhân như công tác triển khai của các huyện chưa đồng bộ. Công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức cho các chủ hộ chăn nuôi về quyền và lợi ích khi được cấp giấy chứng nhận kinh tế trang trại còn nhiều hạn chế. Ở một số nơi khi tiếp xúc với các chủ trang trại, nhiều hộ chưa nắm rõ về quyền và nghĩa vụ của hộ về kinh tế trang trại. Một nguyên nhân mà đa số các hộ gặp phải, đó là các hộ muốn được cấp giấy chứng nhận kinh tế trang trại tiêu trí bắt buộc phải có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc hợp đồng thuê đất để sản xuất nông nghiệp (chăn nuôi). Đối với diện tích đất cả nhân, hộ gia đình đang sử dụng nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất phải được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận là người đang sử dụng đất ổn định, không có tranh chấp.
Thực tế những năm qua trên địa bàn Thành phố việc phát triển chăn nuôi chủ yếu vẫn là nhỏ lẻ, tự phát, các địa phương còn thiếu quy hoạch đồng bộ, nhất là riêng cho chăn nuôi. Các hộ chăn nuôi chủ yếu sử dụng đất chuyển đối hoặc ở nhiều nơi tận dung để có các diện tích chăn nuôi sau đó xây dựng chuồng trại và phát triển sản xuất. Khi chăn nuôi có lãi, hộ chủ động mở rộng sản xuât thường tự chuyển đổi diện tích đất cho nhau nên khi cần xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giành cho chăn nuôi là không thể được. Chủ hộ sẽ bị mắc và thiếu quá nhiều tiêu trí không đủ điều kiện để chính quyền địa phương cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Kể cả việc thống nhất làm hợp đồng cho thuê đất lâu dài để sản xuất. Đây cũng là một trong hai tiêu trí bắt buộc để chủ hộ được cấp giấy chứng nhận kinh tế trang trại và cũng là nguyên nhân sâu sa vì sao tỷ lệ trang trại được cấp giấy chứng nhận trên địa bàn Thành phố hiện còn quá thấp so với yêu cầu.
Để tháo gỡ cho những hạn chế trên, những giải pháp mà TP Hà Nội đã và đang tập trung triển khai đó là ban hành Quy hoạch chăn nuôi. Hiện Thành phố đã có Quyết định Số 1835/QĐ-UBND (ngày 25/2/2013) về việc phê duyệt Quy hoạch chăn nuôi TP Hà Nội đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Trên cơ sở Quy hoạch này, các huyện thị xã sẽ triển khai đến các địa phương và các hộ để các trang trại chăn nuôi được thực hiện đúng quy hoạch. Việc tổ chức triển khai cũng cần sự đồng bộ, sự vào cuộc của các cấp các ngành nhất là ngành nông nghiệp để tạo điều kiện tốt nhất giúp cac hộ chăn nuôi phát triển theo quy hoạch. Đây cũng chính là bước phát triển bền vững, hiệu quả vì vậy bản thân các chủ hộ chăn nuôi cũng phải đồng thuậ vào cuộc. Bên cạnh đó việc tuyên truyền cũng là giải pháp quan trọng để các hộ phát triển chăn nuôi đúng quy hoạch, giảm nhanh phương thức phát triển chăn nuôi tự phát. Chỉ chăn nuôi đúng quy hoạch, các hộ sẽ được cấp giấy chứng nhận kinh tế trang trại để được hưởng các quyền lợi phát triển sản xuất. Như được hưởng chính sách của Thành phố về phát triển giống, ứng dụng công nghệ cao, đào tạo tập huấn và vay vốn sản xuất.
Hiện TP đang thực hiện chương trình phát triển chăn nuôi theo vùng, xã trọng điểm chăn nuôi quy mô lớn ngoài khu dân cư. Đông thời đang tập trung ứng dụng công nghệ cao trong chăn nuôi và xây dựng các chuỗi liên kết từ chăn nuôi, giết mổ đến tiêu dùng, đây cũng chính là những điều kiện quá thuận lợi để các trang trại đầu tư phát triển sản xuất.
Việc cấp giấy kinh tế trang trại thuộc thầm quyền của UBND cấp huyện, khi chủ hộ có đầy đủ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cũng hợp đồng thuê đất thì cũng đơn giản về thủ tục hành chính. Đây cũng là điều kiện thuận lợi để các chủ hộ sớm thực hiện, tuy nhiên việc hướng dẫn để các hộ thực hiện cũng đòi hỏi sự vào cuộc, sự quan tâm hơn nữa của UBND các huyện, thị xã trên địa bàn Thành phố.
Chắc chắn với sự quan tâm hơn nữa của các cấp chính quyền, sự vào cuộc đồng bộ của các ban, ngành cùng sự đồng thuận của các chủ hộ chăn nuôi, việc cấp giấy chứng nhận kinh tế trang trại trên địa bàn TP Hà Nội sẽ có chuyển biến mạnh trong thời gian tới góp phần thúc đẩy chăn nuôi phát triển hiệu quả bền vững./.