Trong những ngày vừa qua, Miền Bắc nước ta thời tiết đang có những diễn biến bất thường, nắng nóng kéo dài, nhiệt độ có ngày lên tới 30 - 350C, kèm theo mưa, lốc gây ảnh hưởng lớn đến sức khoẻ đàn gia súc và đây cũng là điều kiện lý tưởng cho các loài mầm bệnh phát sinh. Bên cạnh đó tình trạng vận chuyển, mua bán, giết mổ các loài động vật chưa qua sơ chế, chế biến ở một số nới chưa được quản lý chặt chẽ nên nguy cơ bùng phát dịch bệnh trong đó có bệnh Lở mổ mong mong (LMLM) là rất cao; Để chủ động phòng chống bệnh LMLM trên đàn gia súc, chúng tôi giới thiệu nguyên nhân và cách phòng trị bệnh như sau:

 Bệnh LMLM do virút gây ra nên thường lây lan nhanh và rộng, loài mắc bệnh chủ yếu là trâu, bò, lợn, cừu. Bệnh xảy ra quanh năm nhưng thường phát vào mùa lạnh, mưa phùn ẩm ướt, khi thời tiết thay đổi đột ngột; Bệnh xảy ra gây  thiệt hại lớn về kinh tế, hiện nay bệnh không có thuốc điều triej đặc hiệu mà nên chỉ áp dụng biện pháp phòng là chủ yếu;

Đường lây truyền chủ yếu qua các chất chứa mầm bệnh như rãi, đờm, nước bọt, hơi thở… lây qua đường không khí, gió, thức ăn, nước uống; Do tiếp xúc trực tiếp giữa con khoẻ và con ốm, lây qua vật chủ trung gian.

Triệu chứng bệnh: Thời gian ủ bệnh 2 - 7 ngày sẽ xuất hiện các triệu chứng bệnh. Bắt đầu thấy con vật ủ rũ, lông dựng, kém ăn. Sốt 40 – 41⁰C, gương mũi khô, dần xuất hiện các mụn nước ở miệng (trên lưỡi, lợi, môi, chân răng…), ở chân (kẽ móng, nơi tiếp giáp giữa móng sừng và da, bướu gót chân..), ở núm vú (thường ở gia súc còn đang nuôi con…). Mới đầu mụn nước nhỏ sau nhanh chóng to ra và nổi lên màu trắng dần dần to ra rồi vỡ. Chảy dịch màu vàng rơm, để lại vết loét màu đỏ. Con vật bị tổn thương có biểu hiện đau mồm không ăn được, miệng chảy nhiều nước dãi trắng như bọt xà phòng; Đau chân đứng không yên, đổi chân liên tục, nhắc lên rồi hạ xuống; Loét núm vú (ở bò cái), vết loét có thể bị nhiễm trùng, con vật có thể bị long móng, trường hợp nặng không được phòng, trị kịp thơi con vật có thể bị chết (nhất là ở bê).

Thiệt hại do bệnh gây ra là rất lớn, cụ thể bệnh nhanh chóng trở thành dịch sẽ tốn kém trong công tác chống dịch; Ảnh hưởng đến thị trường tiêu thụ thịt, sữa ở gia súc, tăng chi phí cho phòng và điều trị bệnh, môi trường chuồng nuôi luôn bị ô nhiễm; Đặc biệt ảnh hướng lớn đến việc vận chuyển, lưu thông, giết mổ động vật khi phải công bố dịch;

Phòng bệnh là biện pháp chủ động có hiệu quả nhất, cụ thể khâu vệ sinh phòng bệnh được đặt lên hàng đầu, đảm bảo chuồng trại luôn khô ráo, thoáng, sạch; Halamit, Vikol…) trước khi phung thuốc sát trùng làm tốt khâu vệ sinh cơ giới; Phát hiện gia súc nghi bị mắc LMLM thì dừng ngay việc chăn thả, báo ngay cho cán bộ thú y để có biện pháp can thiệp kịp thời;

Định kỳ tiêm phòng vác xin LMLM theo hướng dẫn của cơ quan thú y, đây là biện pháp bắt buộc để tạo miễn dịch chủ động cho con vật;

Bệnh LMLM do virut gân ra nên hiện nay không có thuốc điều trị đặc hiệu do vậy chỉ áp dụng biện pháp phòng là chủ yếu. Trường hợp con vật bị bệnh cần cho cách ly ngay để áp dụng đồng thời biện pháp phòng, trị (chỉ là chữa triệu chứng); Công tác hộ lý là quan trọng nhất, cần nhốt gia súc ở nơi khô ráo, sạch, cho ăn thức ăn mềm, ngon, sử dụng các loại thuốc bổ trợ nâng cao sức đề kháng cho con vật; Trường hợp con vật có vết loét, xử lý mụn loét bằng các loại lá chát, lá chua (chanh, khế, dấm, phèn chua, xanhmêtylen 1%); Dùng kháng sinh bôi vết thương (như Hampiseptoi, gentacostrim….); Trường hợp thấy con vật có triệu chứng sốt cao dùng kháng sinh tiêm để chống kế phát;

                               Nguyễn Ngọc Sơn-PGĐ Trung tâm Phát triển chăn nuôi Hà Nội